De magie van de ekiden: estafetteloop vol Japanse traditie en teamgeest
De kans is groot dat je als hardloper ooit hebt gehoord van de term "ekiden", zeker als je weleens hebt deelgenomen aan een estafetteloop in Nederland. Maar wat is een ekiden precies, waar komt het vandaan, en waarom groeit deze vorm van hardlopen wereldwijd in populariteit? In dit artikel duiken we in de geschiedenis, de charme, de records en de belangrijkste ekidenwedstrijden ter wereld.
Wat is een ekiden?
Een ekiden is een estafetteloop over lange afstand, waarbij een team van lopers samen een marathonafstand of meer aflegt. Elke loper rent een vast aantal kilometers, waarna hij of zij het stokje - in dit geval een sjerp genaamd tasuki - overdraagt aan de volgende loper. Het woord ‘ekiden’ is Japans en is een samentrekking van eki (station) en den (transmissie), wat verwijst naar de oorspronkelijke betekenis: het overbrengen van belangrijke boodschappen van station naar station.
In tegenstelling tot een klassieke estafette op de atletiekbaan gaat het bij een ekiden niet om rondjes van 100 of 400 meter, maar om afstanden van 5, 10 of zelfs 20 kilometer. Teamwork en strategie spelen een minstens zo grote rol als snelheid.
De oorsprong van de ekiden
De eerste ekiden werd georganiseerd in 1917 in Japan, ter herdenking van de route die boodschappers liepen van Kyoto naar Tokyo in de tijd van het keizerrijk. Deze eerste race was ruim 500 kilometer lang en duurde drie dagen. De traditie groeide snel en werd diep verweven met de Japanse sportcultuur. Vandaag de dag zijn ekidenwedstrijden razend populair in Japan, met miljoenen kijkers op tv en nationale trots voor de beste teams.
Waarom is een ekiden zo bijzonder?
Wat de ekiden uniek maakt, is de combinatie van individuele inspanning en collectieve prestatie. Je loopt als individu je eigen afstand, maar alles draait om het team. Elke seconde telt — niet alleen voor je eigen eer, maar voor het gezamenlijke resultaat. De overdracht van de tasuki is een symbolisch én emotioneel moment: je draagt de verantwoordelijkheid letterlijk over op je teamgenoot.
Voor veel lopers voelt een ekiden als een mix van een serieuze wedstrijd en een gezamenlijk avontuur. Of je nu meedoet aan een lokale ekiden met vrienden of aan een grootschalig evenement, het gevoel van verbondenheid is enorm.
Ekiden in Nederland
Ook in Nederland worden ekidenwedstrijden georganiseerd, maar kent het nog geen grote bekendheid. Het wordt vaak georganiseerd over de klassieke marathonafstand (42,195 km), verdeeld over zes lopers:
2 x 5 km
2 x 10 km
2 x 7,195 km
Bekende ekidens in Nederland zijn onder andere:
Ekiden Utrecht
Ekiden Almere
Bredase Ekiden
Ekiden Nijmegen
Haagse Ekiden
Deze evenementen trekken recreanten, bedrijventeams én fanatieke hardlopers aan. De sfeer is gemoedelijk, maar de competitie is vaak stevig. Dankzij het estafettekarakter kun je ook als loper die (nog) geen halve of hele marathon aankan, toch meedoen aan een groot loopavontuur.
Internationale ekidens
De bakermat van de ekiden blijft Japan, waar jaarlijks honderden ekidens worden georganiseerd, van schoolwedstrijden tot professionele topwedstrijden. De bekendste internationale ekidenwedstrijden zijn:
Hakone Ekiden (Japan)Een tweedaagse universiteitswedstrijd die jaarlijks rond nieuwjaar wordt gehouden en miljoenen kijkers trekt. Het parcours beslaat ruim 200 kilometer tussen Tokyo en Hakone.
All-Japan Corporate Ekiden ChampionshipsHierin strijden Japanse bedrijfsteams, vaak met profatleten, tegen elkaar op het hoogste niveau.
Chiba Ekiden (voorheen)Deze internationale estafette tussen landenteams werd gehouden in Chiba en bracht jarenlang wereldtoppers bij elkaar, maar werd na 2013 afgeschaft wegens teruglopende belangstelling.
Great Ekiden (voorheen)In de jaren 90 en begin 2000 organiseerde de IAAF een World Ekiden Championship met internationale topteams. Deze kreeg echter geen vaste plek op de atletiekkalender.
Wereldrecords ekiden
Hoewel ekiden geen officiële World Athletics-discipline is, worden er wél records bijgehouden, met name op de klassieke marathonafstand in teamverband. Het wereldrecord voor de marathon-ekiden (42,195 km verdeeld over zes lopers) staat op naam van het Keniaanse team, gelopen tijdens de Chiba Ekiden in 2005:
1:57:06 – Team Kenia (mannen)
2:11:41 – Team Japan (vrouwen)Dat betekent een gemiddeld tempo van 2:46 per kilometer: ongekend snel, zelfs voor topatleten.
De toekomst van ekiden
De ekiden heeft zich vanuit Japan over de hele wereld verspreid. Grote bedrijven organiseren ekidens als teambuilding-evenement, studenten gebruiken het als onderlinge competitie, en recreatieve lopers doen mee voor de lol. In het tijdperk van individuele prestaties en PR’s zorgt de ekiden voor iets unieks: samen lopen, samen winnen of verliezen.
En misschien is dat precies waarom het zo aanspreekt. Want of je nu een 5 km-loper bent of een marathonveteraan, binnen een ekiden-team ben je onmisbaar.
Zelf meedoen aan een ekiden?
Houd onze hardloopkalender op Nextrace.nl in de gaten: we verzamelen alle ekidens in Nederland en voegen er regelmatig nieuwe aan toe. Loop je voor het eerst mee? Vergeet dan niet: het draait om het doorgeven van de tasuki, maar vooral om samen een mooie dag beleven.
Lees verder